Als je een (zware) behandelingen tegen kanker moet ondergaan, of al hebt doorstaan, dan denk je waarschijnlijk niet als eerste aan het op peil houden van je conditie. Toch is het zinvol om daar bij stil te staan. Uit onderzoek blijkt namelijk dat het veel voordelen heeft om tijdens de behandeling tegen kanker een speciaal daarvoor ontwikkeld trainingsprogramma te volgen. Veel mensen vinden het fijn om zelf aan de slag te kunnen met het herstel.
Er is op verschillende punten winst te behalen met fysiotherapie:
In de oncologie worden kwaadaardige (maligne) nieuwvormingen oftewel kanker behandeld. Daarnaast kunnen nieuwvormingen ook goedaardig (benigne) zijn of zich in een fase bevinden waarin nog niet duidelijk is of ze goed- of kwaadaardig zijn. Het hebben van kanker is zowel fysiek als psychisch traumatiserend. De kwaliteit van het leven wordt op vele punten negatief beïnvloed. Naast de ziekte hebben ook trekken ook de diverse behandelvormen een wissel op de (ervaren) gezondheid.
De richtlijn ‘oncologische revalidatie’, de (KNGF) beweegstandaard en de Evidence Statement Borstkanker zijn het met elkaar eens; bewegen is belangrijk bij een oncologische diagnose. Ook specifieke studies naar de effecten van fysiotherapie bij patiënten na borstkankeroperaties zijn positief. De combinatie van advisering en oefeningen blijken de functie van de arm te verbeteren en zwelling en pijn te doen verminderen. Na de medische behandeling zal de ‘surivor’ het gewone leven weer op moeten kunnen pakken. De taak van de fysiotherapeut is vooral de negatieve gevolgen van de medische behandeling verminderen. Het beroepsprofiel van de fysiotherapeut omschrijft de taak van de fysiotherapeut bij deze
doelgroep perfect.
De fysiotherapeut:
De behandeling van de fysiotherapeut is vooral gericht op het fysieke vlak, maar eigenlijk is de rol veel breder. Een hedendaagse fysiotherapeut werkt namelijk coachend.
Doelstellingen van fysiotherapie en medische fitness bij oncologische patiënten:
De fysiotherapeutische interventies bestaan uit:
We onderscheiden verschillende fases binnen de oncologie. Afhankelijk hiervan heeft fysiotherapeutische behandeling een passende insteek.
Curatieve fase:
In de curatieve fase heeft de medische behandeling tot doel om genezing te bereiken. In deze fase zal een optimale conditie positief werken. In de curatieve behandeling staat het bestrijden van de gevolgen van de behandeling, opbouwen van de conditie en re-integratie (werk- en Sporthervatting) centraal.
Palliatieve fase:
In de palliatieve fase is de medische behandeling gericht op het verminderen of het voorkomen van klachten. In deze fase kan genezing niet meer worden bereikt. Verbeteren van de kwaliteit van leven staat centraal. De patiënt moet leren omgaan met de situatie en het feit dat ie niet (volledig) zal herstellen. Bestrijden van de symptomen en optimaliseren van de leefstijl staan centraal.
Terminale fase:
De terminale fase is de laatste levensfase. In deze fase is de ziekte zodanig voortgeschreden dat de dood nabij is. De medische behandeling is gericht op het optimaliseren van de kwaliteit van leven in de laatste levensfase. Doel in deze fase is het zoveel mogelijk onderhouden van functies door middel van actieve oefeningen (zover als mogelijk), ademhalings- en ontspanningsoefeningen.
Fysieke doelen: